top of page

De man met de ijzeren schedel en andere wondermensen

Foto van schrijver: Steven de JoodeSteven de Joode

Postkaart van Barnum & Bailey met illustraties van circusacts: man met ijzeren schedel (de Amsterdammer Willem Wells), vrouw zonder armen, vrouw met baard, rekenkunstenaar. Bovenaan titels.

Willem Wells liet jarenlang stukken hardsteen op zijn hoofd kapot slaan. De in Amsterdam geboren wondermens ontdekte als kind dat hij een uitzonderlijk dikke schedel had. Hij veranderde zijn voornaam in ‘Billy’ en werd wereldberoemd met zijn gave. 


In 1900 en 1901 toerde hij met het beroemde Amerikaanse circus Barnum & Bailey door Europa. Hierboven zien we hem in actie op een officiële ansichtkaart van het circus. De kaart is in Duitsland gedrukt en prijst hem aan als “Der Mann mit dem harten Schädel”. 


Hij is omringd door enkele collega’s, waaronder de beroemde Annie Jones—‘de bebaarde vrouw’. Getuige een andere ansichtkaart uit hetzelfde jaar toerden er nog meer wondermensen met het circus. We zien beroemdheden als Frank Wehrle ‘de man met de elastische huid’, John (James) Coffey ‘het levende skelet’, Charles Tripp 'het wonder zonder armen', Frank Howard 'de getatoeëerde man', albino Rob Roy, en Laloo ‘de man met twee lichamen’.

Kaart met afbeeldingen van circusartiesten, waaronder een getatoeëerde man en een zwaardenslikker. Tekst: Barnum and Bailey Limited.

In een samenleving zonder sociaal vangnet was optreden vaak de enige manier waarop wondermensen in hun levensonderhoud konden voorzien. Dat wilde echter lang niet altijd zeggen dat ze schaamteloos werden uitgebuit. Zo wisten de Siamese tweelingbroers Chang en Eng een fortuin te vergaren, inclusief een landhuis met slaven.


Tegenwoordig is onze maatschappij zo glad gestreken als een biljartlaken. Rafelranden zijn onzichtbaar. Ellende, ziekte en dood zijn verbannen naar het privédomein—tenzij het mooi op TV kan. Misschien is dat een van de redenen dat wondermensen zo blijven fascineren: zij zijn zowel een symbool van de onvolmaaktheid van het leven, als van de menselijke veerkracht.




Comments


bottom of page